14.6. PROGRAM 6 (PR-6)
ROZWÓJ ROLNICTWA I PRZETWÓRSTWA ROLNO – SPOŻYWCZEGO
ZAŁOŻENIA OGÓLNE
Cel operacyjny związany z rozwojem branży rolniczej:
Dostosowanie rolnictwa i jego otoczenia do wymogów gospodarki rynkowej
i członkostwa z Unią Europejską,
Cele szczegółowe:
1. obniżenie kosztów produkcji
-
zmniejszenie zatrudnienia rolniczego
- wykorzystanie rolniczych środków produkcji do działalności pozarolniczej
- poprawa struktury agrarnej
2. dostosowanie struktury produkcji do potrzeb rynku
- wzrost jakości produktów rolniczych
- usprawnienie obrotu artykułami rolnymi
- uniezależnienie się od dotychczasowych form pośrednictwa
- zwiększenie skali jednorodnej produkcji
3. rozwój przetwórstwa miejscowych surowców rolnych
- uruchomienie przetwórstwa owoców, warzyw, ryb
- przechowalnictwo
- chłodnie
Działania – projekty przedsięwzięć, umożliwiające realizację celów operacyjnych:
-
organizacja kompleksowego systemu informacji dla rolników
- cykl szkoleń dla producentów rolnych
- tworzenie branżowych grup producentów rolnych
-
tworzenie specjalistycznych, wysokotowarowych gospodarstw modelowych
- kontraktowa integracja pionowa
- wspólny system promocji i marketingu
-
rozwój dodatkowych źródeł dochodu (np. agroturystyka, mała gastronomia, usługi socjalne i kateringowe)
- gospodarstwa produkujące metodami ekologicznymi
Funkcja rolnicza będzie nadal jedną z funkcji w rozwoju gospodarczym gminy. Zakłada się konieczność jej odbudowy i wzmocnienia ekonomiczno – organizacyjnego.
Proces, rozłożony w czasie, będzie uzależniony jednak od ogólnej polityki rolnej oraz poziomu rozwoju gospodarczego kraju. Ważnymi czynnikami stymulującymi program może być także integracja z Unią Europejską, dalsze przekształcenia strukturalne oraz prywatyzacja otoczenia rolnictwa. W perspektywie najbliższych lat przewiduje się wsparcie procesu modernizacji gospodarstw rolnych, marketingu i przetwórstwa rolno – spożywczego oraz podnoszenie ich jakości. Zmierza się do tego by rolnik produkował lepiej ale niekoniecznie więcej. Wsparcie może dotyczyć:
- inwestycji w gospodarstwach rolnych (modernizacji budynków, parku maszynowego oraz poprawę jakości produkcji),
- przetwórstwa i marketingu produktów rolno – spożywczych. Służyć to ma wzmocnieniu pozycji konkurencyjnej gospodarstw rolnych oraz uzyskaniu wyższych dochodów (dotyczy to gospodarstw rozwojowych),
- przechodzenia na wcześniejsze emerytury rolników oraz zagospodarowanie się młodych rolników, tworzenie nowoczesnych konkurencyjnych gospodarstw rolnych,
- tworzenie grup producenckich i poprawa organizacji rynku rolnego,
- rozwoju innych funkcji w rozwoju terenów wiejskich np. agroturystyki.
ZADANIA
W oparciu o przewidywane w perspektywie członkostwo w Unii Europejskiej i zmiany w polityce rolnej w Polsce, zakłada się w gminie realizację następujących zadań:
- poprawę struktury władania i użytkowania gruntów i tworzenie efektywnej struktury agrarnej, tworzenie gospodarstw modelowych.
- przekazanie części gruntów gospodarstw AWRSP (dzierżaw) do dalszego wykorzystania na cele rolnicze na rzecz indywidualnych gospodarstw rolnych, lub wyłączenie ich na cele nierolnicze: pod zalesienia, urządzenia rekreacyjne, infrastrukturę techniczną, socjalną i mieszkaniową oraz na rzecz innych pozarolniczych działów i gałęzi gospodarczych,
- przeznaczenie części zasobów trwałych (budynków i budowli) nieprzydatnych dla rolnictwa na cele nierolnicze (drobna wytwórczość, usługi, rzemiosło oraz inna pozarolnicza działalność),
- intensyfikację rolnictwa zwłaszcza niektórych działów i gałęzi produkcji o wysokiej chłonności czynnika pracy żywej (tzw. działy specjalne) oraz osiągnięcie wysokiego poziomu produkcji rolnej związanej z systemem kontraktacji i przemysłem rolno – spożywczym, przy wzroście konkurencyjności kosztów wytwarzania,
- dalsze wykorzystanie istniejących obiektów przemysłu rolnego z możliwością poszerzenia zakresu usług, rozwój przemysłu rolno – spożywczego (np. w miejscowości Kartno i obszary wokół, powstanie przetwórni owoców i warzyw),
- rozwój przechowalnictwa, rozwój usług w oparciu o drobne zakłady rzemieślnicze – Chwarstnica, Wełtyń, Pniewo,
- pozytywną selekcję indywidualnych gospodarstw rolnych tj. wspieranie gospodarstw rodzinnych zapewniających dochody na poziomie parytetowym, a gospodarstw drobnych wykorzystujących alternatywne źródła dochodów,
- w indywidualnych gospodarstwach rolnych o odpowiednich uwarunkowaniach organizacyjnych – wykorzystanie ich zasobów na rzecz innych, pozarolniczych kierunków działalności gospodarczej, szczególnie w dziedzinach usług rekreacyjnych (agroturystyka), czy tzw. usług i produkcji nakładczej,
- w zakresie kierunków produkcji rolnej – preferowanie systemu polowego z kierunkiem zbożowym oraz chowem trzody chlewnej i chowem bydła mlecznego z uzupełniającym kierunkiem uprawy rzepaku, buraków cukrowych,
- kreowanie warunków i podstaw organizacyjno – finansowych na rzecz integracji sfery produkcji rolnej ze sferą przetwórstwa rolnego oraz z dziedziną obrotu artykułami rolnymi, zwłaszcza z organizacjami skupu, przechowalnictwa, rynkami hurtowymi (również z giełdami rolno – towarowymi),
- inicjowanie, tworzenie grup producentów (marketingowych) rolnych, spółdzielni,
- utworzenie nowych jednostek usługowo – rolniczych lub przetwórczych w oparciu o istniejące obiekty i instytucje,
- poprawa wiedzy fachowej rolników i ich rodzin.
REALIZACJA - Przekształcenia strukturalne
Strategia restrukturyzacji rolnictwa w gminie może przebiegać w dwóch etapach
strategia przetrwania (działań bieżących)
strategia długofalowych przemian
Strategia przetrwania (okres 4-5 lat) oznacza podjęcie działań w celu najlepszego wykorzystania użytków rolnych i obiektów (w odpowiednim stanie technicznym), sprzedaż lub zakup gruntów rolnych i obiektów przez poszczególnych rolników.
W sytuacji braku kapitału wykorzystane będą rożne możliwości jego pozyskiwania, tj. przekazywanie gruntów w dzierżawę, użyczenie, pozyskiwanie wspólników oraz poszukiwanie dodatkowych dochodów poza rolnictwem. Nastąpi dalsza koncentracja ziemi i upadek wielu gospodarstw. Powstanie szansa na zmianę zawodu i możliwości zatrudnienia w innych niż rolnictwo zajęciach np. w usługach, turystyce, przetwórstwie rolno – spożywczym.
W strategii długofalowej restrukturyzacji rolnictwa w skali powiatu gryfińskiego należy brać pod uwagę następujące działania:
- prawidłowe kształtowanie przestrzennej organizacji produkcji rolniczej, rozmieszczenie przetwórstwa rolno – spożywczego i rynków zbytu
- tworzenie w okresie docelowym optymalnych – modelowych gospodarstw – które, będą konkurencyjne dla gospodarstw UE
- dopasowanie organizacji obsługi w pełnym zakresie: do form, kierunków i skali produkcji oraz przestrzennego rozmieszczenia ośrodków produkcyjnych
- przemiany w strukturze obszarowej gospodarstw i firm, które muszą uwzględniać problemy społeczno – demograficzne oraz wpływ zmian w technologii i organizacji produkcji rolniczej i jej przetwarzania na kolejnych etapach dochodzenia do założonego modelu organizacyjnego czyli określenie optymalnego obszaru – skali produkcji – uwzględniając optimum technologiczne i ekonomiczne gospodarstwa,
- przyjęcie optymalnego kierunku produkcji oraz poziomu intensywności i produktywności w zależności od warunków przyrodniczych i zasobów produkcyjnych oraz typów gospodarstw, a także przewidywanych zmian w technologii produkcji (uwzględnienie postępu biologicznego, technicznego i organizacyjnego w produkcji i przetwórstwie),
-
optymalne lokalizowanie i przyjmowanie odpowiedniej skali bazy przetwórczej, sieci magazynowo – składowej, dostosowanych do konkretnych warunków produkcyjnych,
- wytwarzanie oczekiwanych przez konsumentów produktów żywnościowych.
Wiele wyżej opisanych elementów restrukturyzacji regulowanych będzie przez politykę regionalną i interwencjonizm państwowy (głównie system preferowanego wspierania finansowego oraz wsparcia w ramach funduszy przedakcesyjnych). Mając na uwadze powyższe można przyjąć, że w gminie Gryfino w ciągu najbliższych 15 lat wystąpią następujące zjawiska strukturalne tj.:
- w strukturze gospodarstw rolnych funkcjonować będą zarówno gospodarstwa rodzinne jak również gospodarstwa rolne typu wielkoobszarowego, kierowane przez indywidualnego właściciela, dzierżawcę lub spółki prawa handlowego. Gospodarstwa takie z uwagi na dużą ilość jednorodnej produkcji i niskie koszty wytwarzania będą konkurencyjne na rynku krajowym i zagranicznym. Będą też ośrodkami produkcji nasiennej, hodowlanej i postępu rolniczego. Gospodarstwa drobne zabezpieczające dotychczas potrzeby konsumpcyjne rodziny, będą nadal funkcjonować pod warunkiem zmiany profilu produkcji – z ogólnej na specjalistyczną. Nie wskazane jest ograniczanie powierzchni gospodarstw. Jedynym kryterium pomocy winno być: poziom efektywności i ich konkurencyjność na rynku. O rodzinnym charakterze gospodarstwa decydować będzie struktura zatrudnienia (w której przeważać powinno zaangażowanie właścicieli).
- powstanie grupa gospodarstw indywidualnych o powiększonym obszarze w oparciu o wydzielony areał gospodarstw Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Będą to gospodarstwa efektywne i dobrze wyposażone w środki produkcji.
W wyniku działań restrukturyzacyjnych (w okresie 10 lat) nastąpi w gminie:
- zmniejszenie liczby gospodarstw indywidualnych (towarowych)
- przeciętna wielkość gospodarstw wzrośnie do 50-60 ha
- będą nadal istniały małe gospodarstwa, które będą traktowane jako działki przydomowe
-
nastąpi polaryzacja w kierunku tworzenia i funkcjonowania czterech typowych modeli produkcyjnych gospodarstw tj. typu towarowego.
MODELE GOSPODARSTW
Opcje obszarowe gospodarstw modelowych
W obszarze gminy Gryfino preferowane winny być cztery modele ekonomiczne gospodarstw rolnych.
Ze względu na to, że w perspektywie przyszłych lat, gospodarstwa do 30 ha użytków rolnych nie będą odgrywać znaczącej roli w produkcji rolnej na rynek, przygotowano po wielu analizach i symulacjach ekonomiczno – organizacyjnych cztery typy obszarowe gospodarstw. Gospodarstwa o powierzchni powyżej 500 ha użytków rolnych uznano również jako nietypowe, w których przemiany strukturalne odbywać się będą w inny sposób.
Do określenia obszaru i struktury użytków gospodarstw modelowych wykorzystano dane statystyczne wg grup obszarowych najbardziej powszechnych, a zarazem umożliwiających spełnienie dwóch zasadniczych warunków gospodarstw modelowych, tj. poziomu dochodowości oraz poziomu zatrudnienia.
Przesłanki organizacyjno – produkcyjne
- podstawą kształtowania modeli był obszar i struktura użytków rolnych,
- gospodarstwa posiadają zbliżoną jakość gleb,
- gospodarstwa bezinwentarzowe wykorzystują użytki zielone do towarowej produkcji siana,
- kierunki produkcji zwierzęcej narzuca struktura użytków rolnych,
- dla wszystkich gospodarstw przyjęto określone wyposażenie techniczne,
- dla wszystkich modeli przyjęto uproszczony schemat organizacji produkcji.
Analizę przeprowadzono w oparciu o ukształtowane modele i warianty organizacyjno – produkcyjne gospodarstw w określonych grupach obszarowych.
Przedstawione założenia, przebieg oraz wyniki analizy odnoszą się do standardowych warunków organizacyjno – produkcyjnych i aktualnych realiów cenowo – rynkowych (rok 1999).
Analizę uzupełniono przeliczeniem produkcji na jednostki zbożowe oraz podstawowymi wskaźnikami produkcyjno – ekonomicznymi.
Modele i warianty gospodarstw
Obszar i struktura użytków
Tabela 1
Model
|
Powierzchnia
|
Udział
|
Przewidywane kierunki
|
|
UR – ha
|
Uż. ziel. %
|
produkcji
|
M – I
|
33,08
|
19,5
|
prod. towarowa zbóż, rzepaku, okopowe, chów bydła i trzody
|
M – II
|
68,5
|
12,4
|
prod. towarowa zbóż, rzepaku, okopowe, chów bydła i trzody
|
M – III
|
161,3
|
9,53
|
prod. towarowa zbóż, rzepaku, okopowe, chów trzody
|
M – IV
|
379,62
|
23,9
|
prod. towarowa zbóż, rzepaku, okopowe, chów bydła mlecznego
|
Warianty organizacyjno – produkcyjne
Warunki produkcyjne i obszarowe, udział użytków zielonych, zasoby budynkowe oraz predyspozycje rolnika narzucają przyjęcie następujących założeń wariantowych.
* Wariant 1 Gospodarstwa bezinwentarzowe, ukierunkowane na produkcję towarową zbóż, rzepaku, okopowych i siana,
* Wariant 2 Gospodarstwa prowadzące produkcję roślinną z uwzględnieniem potrzeb paszowych oraz produkcję towarową roślinną jak w wariancie 1, przy czym:
Gospodarstwa modeli M – I i M – II ze względu na mały obszar ogólny i użytków zielonych prowadzą produkcję zwierzęcą mieszaną – chów bydła i trzody,
Gospodarstwa modelu M – III ze względu na niewielki udział użytków zielonych prowadzą wyłącznie chów trzody chlewnej w cyklu zamkniętym,
Gospodarstwa modelu M – IV przy zwiększonym udziale użytków zielonych prowadzą chów bydła mlecznego,
Uwaga: Przy projektowaniu skali i struktury produkcji przyjęto:
proporcjonalny do jakości gruntów udział upraw intensywnych, które w praktyce mogą się nieznacznie zmieniać, co nie będzie miało istotnego wpływu na wyniki,
tradycyjną strukturę produkcji zwierzęcej w gospodarstwach mniejszych, z nieznaczną zmianą struktury zasiewów ze względu na potrzeby paszowe,
najbardziej racjonalne wobec struktury użytków kierunki produkcji zwierzęcej w gospodarstwach większych.
Wielkość produkcji potencjalnie towarowej w jedn. zbożowych
Tabela 2
gospodarstwa bezinwentarzowe
Rodzaj
Produkcji
|
Model I
|
Model II
|
Model III
|
Model IV
|
Wariant 1
|
Wariant 1
|
Wariant 1
|
Wariant 1
|
Ilość jedn.
|
Ilość jedn.
|
Ilość jedn.
|
Ilość jedn.
|
fiz.
|
zboż.
|
fiz.
|
zboż.
|
fiz.
|
zboż.
|
fiz.
|
zboż.
|
Zboża
|
q
|
698
|
698
|
1 569
|
1 569
|
4 184
|
4 184
|
8 316
|
8 316
|
Rzepak
|
q
|
150
|
300
|
375
|
750
|
625
|
1 250
|
1 250
|
2 500
|
Ziemn., buraki cukr.
|
q
|
440
|
110
|
440
|
110
|
2 200
|
550
|
3 300
|
825
|
Siano łąkowe
|
q
|
258
|
103
|
341
|
136
|
700
|
280
|
4 537
|
1 815
|
Mleko
|
l
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Żywiec wołowy
|
kg
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Żywiec wieprzowy
|
kg
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Razem
|
1 546
|
1 211
|
2 725
|
2 565
|
7 709
|
6 264
|
17 403
|
13 456
|
Ilość jedn.zboż./1 ha UR
|
x
|
36,6
|
x
|
37,4
|
x
|
38,8
|
x |
35,4
|
Tabela 3
gospodarstwa z inwentarzem
Rodzaj
Produkcji
|
Model I
|
Model II
|
Model III
|
Model IV
|
Wariant 2
|
Wariant 2
|
Wariant 2
|
Wariant 2
|
Ilość jedn.
|
Ilość jedn.
|
Ilość jedn.
|
Ilość jedn.
|
fiz.
|
zboż.
|
fiz.
|
zboż.
|
fiz.
|
zboż.
|
fiz.
|
zboż.
|
Zboża
|
q
|
418
|
418
|
1 451
|
1 451
|
3 232
|
3 232
|
7 065
|
7 065
|
Rzepak
|
q
|
150
|
300
|
427
|
854
|
500
|
1 000
|
1 250
|
2 500
|
Ziemn., buraki cukr.
|
q
|
810
|
202
|
37
|
9
|
2 200
|
550
|
2 200
|
550
|
Siano łąkowe
|
q
|
78
|
31
|
69
|
28
|
615
|
246
|
827
|
331
|
Mleko
|
l
|
8 000
|
72
|
12 000
|
108
|
|
|
240 000
|
2 160
|
Żywiec wołowy
|
kg
|
900
|
54
|
1 350
|
81
|
|
|
26 900
|
1 614
|
Żywiec wieprzowy
|
kg
|
9 450
|
520
|
15 960
|
878
|
41 730
|
2 295
|
|
|
Razem
|
|
19 806
|
1 597
|
31 294 |
3 409 |
48 277
|
7 323
|
278 242
|
14 220
|
Ilość jedn.zboż./1 ha UR
|
X
|
48,3
|
x
|
49,7
|
x
|
45,4
|
X
|
37,5
|
Konkluzją analizy i oceny wyników jest wskazanie optymalnego modelu gospodarstwa do upowszechniania w gminie Gryfino.
Model I i model II gospodarstw w obydwu wariantach nie zapewnia przewidywanego parytetu dochodowego w obecnych warunkach ekonomicznych. Jednakże efektywność tych gospodarstw jest dostatecznie wysoka, by przy bardziej korzystnych relacjach cenowo – rynkowych bądź przy wprowadzeniu dodatkowych kierunków działalności (np. uprawa warzyw, owoców jagodowych, agroturystyka) mogły osiągać zadowalający poziom dochodów na osobę.
Model III wykazuje najwyższą efektywność w wariancie 1 i wysoką w wariancie 2, przy ok. 4% zatrudnieniu. Jego efektywność może także wzrosnąć przy pozytywnej zmianie warunków ekonomiczno – organizacyjnych.
Model IV przynosi największy poziom dochodu, w tym najkorzystniejsze perspektywy rozwojowe, jednak wyniki jednostkowe oraz wskaźniki uzyskuje najniższe. Efektywność tego typu gospodarstw może wzrosnąć w wyniku modernizacji i reorganizacji.
Uwaga: 1. Gospodarstwa modeli III i IV uzyskują nadwyżki finansowe na inwestycje i akumulację.
2. W miarę wzrostu obszaru gospodarstw wzrasta potencjalna możliwość utrzymania miejsc pracy w środowisku wiejskim.
Ostatecznie można sformułować następujące wnioski z optymalizacji gospodarstw.
Model III – gospodarstwo o pow. ok. 140 ha w wariantach bezinwentarzowym i prowadzącym chów zwierząt spełnia wszystkie wymagane warunki, czyli może stanowić wzorzec optymalnego gospodarstwa rolnego do upowszechnienia w gminie.
Model I do którego najbardziej zbliżona jest przeciętna wielkość gospodarstw może efektywnie funkcjonować po wprowadzeniu dodatkowych kierunków działalności. Gospodarstwa tego modelu winny natomiast zreorganizować produkcję lub dążyć do modelu optymalnego.
Model II gospodarstw należy traktować jako krótkotrwałą formę przejściową.
Model IV gospodarstw po stosownej reorganizacji produkcji i poziomu zatrudnienia należy postrzegać jako gospodarstwa o możliwie największej dynamice rozwoju i postępu ze względu na akumulację nadwyżek finansowych.
PRODUKCJA ROLNICZA - POPRAWA EFEKTYWNOŚCI I JAKOŚCI
Spodziewane efekty
- wzrost zatrudnienia,
- uzyskanie produkcji wysokiej jakości warzyw i owoców miękkich,
- w II-gim etapie uruchomienie w oparciu o istniejące zasoby trwałe, lokalnej przechowalni i bazy konfekcjonowania surowca.
1. Kierunki rozwoju produkcji roślinnej
Zboża
- utrzymanie powierzchni upraw zbóż na dotychczasowym poziomie lub ograniczenie o około 10 % w strukturze zasiewów przy wykorzystaniu nowych wydajnych i dobrych odmian,
- preferowanie upraw pszenic wysokojakościowych pod potrzeby przemysłu piekarniczego,
- wykorzystanie w dużych gospodarstwach nowych technologii uprawy.
Rzepak
- wzrost powierzchni uprawy, zwłaszcza w gospodarstwach większych obszarowo położonych w rejonach dotychczasowej jego uprawy, w ramach kontraktów z przemysłem olejarskim,
- nowe technologie i środki ochrony.
Ziemniaki, buraki
- wzrost produkcji, ale w oparciu o umowy kontraktacyjne i handlowe,
- uporządkowanie odmianowe (ilościowe i jakościowe) prowadzące do wzrostu wydajności i jakości,
- konfekcjonowanie ziemniaków jadalnych.
Uprawy specjalne
- intensyfikacja rolnictwa w kierunku wykorzystania istniejących warunków agroprzyrodniczych,
- wykorzystanie lokalnych możliwości zaopatrzenia upraw specjalnych w wodę,
- wykorzystanie miejscowych warunków i możliwości utworzenia zintegrowanej z przetwórstwem rolno - spożywczym i chłodnictwem bazy surowcowej, (owoce jagodowe, warzywnictwo itp.)
- utworzenie nowych miejsc pracy poprzez wprowadzenie upraw pracochłonnych.
2. Kierunki rozwoju produkcji zwierzęcej
Trzoda chlewna
Główny kierunek to poprawa efektywności chowu poprzez:
- powiązania kontraktacyjne z zakładami przetwórstwa i utworzenie grupy producentów,
- wprowadzenie klasyfikacji poubojowej, zgodnie z systemem EUROP,
- poprawę mięsności (racjonalny tucz).
Bydło
Główny kierunek to zwiększenie koncentracji i specjalizacji w chowie bydła oraz produkcji mleka i wołowiny poprzez:
- zdecydowane odchodzenie od kierunku użytkowania mleczno - mięsnego,
- dążenie do uzyskania wysokiej jakości wołowiny poprzez chów czystych ras mięsnych,
- koncentrację produkcji mleka, zwiększenie wydajności jednostkowej oraz poprawę jego jakości,
- utworzenie większych stad i wyposażenie obór w aparaturę do chłodzenia mleka,
- rozwój spółdzielczości mleczarskiej.
3. Rozwój rolnictwa ekologicznego - rolnictwo zintegrowane
Szansą dla rozwoju rolnictwa na obszarach przyrodniczo - chronionych może być produkcja metodami ekologicznymi, rozwijanie ekologizacji rolnictwa, służącej przede wszystkim ochronie środowiska naturalnego, a w dalszej kolejności produkcji zdrowej żywności. Ekologizacja może być też szansą na częściowe rozwiązanie problemu bezrobocia i depopulacji, z racji rozwoju w jej ramach pracochłonnych kierunków produkcji. Produkcja zdrowej żywności nabierać będzie coraz większego znaczenia z racji spodziewanego w najbliższych latach wzrostu popytu na usługi turystyczne, w tym ekoturystyczne i agroturystyczne.
W gminie zaleca się wdrożenie tzw. systemu rolnictwa zintegrowanego obejmującego zarówno gospodarstwa indywidualne jak i dzierżawców. Stworzy to podstawy do ekologizacji całej gminy. Rolnictwo zintegrowane jest to system produkcji, wykorzystujący w harmonijny sposób postęp techniczny i biologiczny w uprawie, nawożeniu i ochronie roślin.
W rolnictwie zintegrowanym przemysłowe środki produkcji (nawozy mineralne i pestycydy) są stosowane w umiarkowanych ilościach, wspomagają one całokształt poczynań agrotechnicznych rolnika i są efektywnie wykorzystywane. Celem gospodarowania jest uzyskanie stabilnej wydajności i odpowiedniego dochodu rolniczego, doraźnie, jak również w długim okresie, w sposób nie zagrażający środowisku przyrodniczemu.
Można w uproszczeniu stwierdzić, że jest to system łączący w sobie najlepsze elementy rolnictwa ekologicznego (płodozmian, nawożenie organiczne, uprawa międzyplonów, mechaniczna pielęgnacja, dbałość o żyzność i biologiczną aktywność gleby) i konwencjonalnego (nawozy mineralne stosowane w umiarkowanych dawkach oraz interwencyjnie aplikowane pestycydy).
Można w zdecydowany sposób ograniczyć zużycie pestycydów i nawozów mineralnych nie powodując większego spadku produkcji. Koncepcja ta zakłada, że część nakładów ponoszonych na te środki produkcji może być skompensowana zabiegami agrotechnicznymi i biologicznymi zastosowanymi zgodnie z wiedzą rolniczą i ekologiczną. Ten system produkcji powinien zapewnić:
- uzyskanie produkcji na odpowiednio wysokim poziomie, ale nie maksymalnym dzięki wykorzystaniu naturalnych zasobów siedliska i umiejętnemu wspomaganiu ich środkami przemysłowymi;
- dobrą jakość produktów rolniczych;
- ekonomiczną stabilność gospodarstw, określaną doraźnie, jak również w długiej perspektywie czasowej;
- eliminację lub wyraźne ograniczenie skażeń obszarowych środowiska przyrodniczego powodowanych przez rolnictwo;
- mniejsze zużycie energii.
System zintegrowanej produkcji rolnej może być wdrażany tylko całościowo, traktując gospodarstwo o zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej jako organiczną całość.
ZALECANA LOKALIZACJA PRODUKCJI
Obszar wysokiej intensywności produkcji rolnej
|
|
Obszar przeciętnej intensywności
produkcji rolnej
|
|
Miejscowości
|
|
|
Miejscowości
|
|
Wełtyń
|
|
|
Radziszewo
|
|
Sobieradz
|
|
|
Daleszewo
|
|
Chwarstnica
|
|
|
Żabnica
|
|
Wirów
|
|
|
Żórawki
|
|
Borzym
|
|
|
Nowe Czarnowo
|
|
Bartkowo
|
|
|
Steklinko
|
|
Gardno
|
|
|
Zaborze
|
|
Drzenin
|
|
|
Włodkowice
|
|
Dołgie
|
|
|
Mielenko
|
|
Sobiemyśl
|
|
|
Bartkowo
|
Obszar produkcji ekologicznej lub specjalnej
|
Pniewo
|
Steklno
|
Czepino
|
Nowe Brynki
|
Chlebowo
|
Wysoka Gryfińska
|
Stare Brynki
|
PRZEMYSŁ ROLNO - SPOŻYWCZY
Na terenie gminy występują korzystne warunki do rozwoju przemysłu rolno - spożywczego i przechowalnictwa. Rozwój przemysłu rolno-spożywczego w gminie jest podstawowym warunkiem rozwoju funkcji rolniczej i wzrostu dochodu producentów.
Kierunki rozwoju:
-
przetwórstwo owocowo - warzywne (na bazie własnych upraw specjalnych),
-
przechowalnictwo zbóż na bazie obiektów własnych dużych gospodarstw;
-
drobne przetwórstwo mięsne, piekarnictwo, itp. (przetwórnie na potrzeby zaopatrzenia miasta i gminy – w zależności od inicjatywy mieszkańców);
-
zielarstwo – na bazie istniejącego potencjału;
-
produkty, półprodukty.
Leśnictwo
Celem nadrzędnym jest przeznaczenie na cele leśne gruntów uprzednio użytkowanych rolniczo oraz powiększenie powierzchni lasów w gminie. Do tego celu przeznaczyć należy grunty najsłabsze kl. VI i VI z występujące w pobliżu kompleksów leśnych, w zagłębieniach terenu itp.
Podstawowymi celami jakie zamierza się osiągnąć przy realizacji programu zalesień to:
- Możliwość uzyskania przez ludność wiejską źródeł dochodu
- poprzez zatrudnienie przy zalesianiu gruntów i pielęgnacji upraw;
- przy pielęgnacji drzewostanów;
- w turystyce poprzez zwiększenie ruchu turystycznego w wyniku podniesienia atrakcyjności regionu;
- poprzez zwiększone możliwości pozyskiwania runa leśnego i łowiectwa.
- Wykorzystanie gruntów rolnych nieprzydatnych w produkcji rolniczej.
- Racjonalizację struktury użytkowania ziemi.
- Poprawę walorów przyrodniczych i krajobrazowych regionu.
- Poprawę ładu w gospodarce przestrzennej.
Działania
- Weryfikacja gruntów rolnych pod względem przydatności do zalesień.
- Uzgodnienia z Lasami Państwowymi i AWRSP oraz indywidualnymi właścicielami gruntów co do perspektywicznej koncepcji zalesień.
- Opracowanie koncepcji realizacji programu z możliwością pozyskania w perspektywie subwencji na zalesianie.