INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

PROGRAM 3 (PR-3)
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

Na podstawie analizy istniejącego stanu wyposażenia gminy w infrastrukturę techniczną można stwierdzić, że jest ona na poziomie średnim. Dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna sprzyja właściwemu rozwojowi niemal wszystkich dziedzin życia gospodarczego i społecznego. Gmina Gryfino, między innymi ze względu na jej korzystne położenie w układzie przestrzennym regionu i kraju oraz walory przyrodnicze, ma możliwości dynamicznego rozwoju, jeżeli wyposażenie w infrastrukturę techniczną osiągnie wysoki poziom. Rozwój infrastruktury technicznej powinien zmierzać w kierunku znacznego zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska naturalnego.

Program dotyczy ważniejszych potrzeb i zamierzeń organizacyjnych w latach 2000 – 2015. Szczegółowe potrzeby inwestycyjne w zakresie infrastruktury technicznej określone zostaną w gminnych programach budżetowych (studium wykonalności).

Zakłada się, że w latach 2001 – 2004 zostaną opracowane następujące programy budżetowe (studium wykonalności) dla miasta i gminy Gryfino:

program gospodarki wodno – ściekowej;

program uciepłownienia gminy;

program modernizacji oświetlenia;

kompleksowy program ochrony przed powodzią;

Projektowane zadania inwestycyjne finansowane będą z różnych źródeł: z budżetu gminy, przez inwestorów prywatnych, z funduszy krajowych i wojewódzkich, subwencji, kredytów i innych.

ZADANIA

W oparciu o analizę istniejącego stanu i poziomu wyposażenia w infrastrukturę techniczną gminy oraz uwzględniając niezbędne potrzeby w tym zakresie i możliwości dostępu do środków finansowych, wyznacza się następujące strategiczne zadania:

działania prowadzące do zmniejszenia różnicy w wyposażeniu w infrastrukturę techniczną obszaru gminy w stosunku do krajów Unii Europejskiej i przodujących gmin w kraju;

poprawę stanu infrastruktury komunikacyjnej, między innymi poprzez rozbudowę i modernizację dróg lokalnych, wojewódzkich, a także drogi krajowej;

uruchomienie portu rzecznego z przystanią pasażerską na Odrze;

budowa obwodnic wokół większych miejscowości, zwłaszcza wokół Gryfina;

budowa chodników dla pieszych w miejscowościach sołeckich oraz parkingów, zwłaszcza w miejscowościach atrakcyjnych pod względem turystycznym;

uruchomienie przejścia granicznego dla samochodów osobowych;

budowa, rozbudowa i modernizacja ujęć wodnych i stacji uzdatniania wody;

budowa nowych i rozbudowa istniejących sieci wodociągowych;

przebudowa systemów przeciwpowodziowych w celu dostosowania ich do wymaganych parametrów;

budowa nowych, modernizacja i rozbudowa istniejących systemów oczyszczania ścieków;

modernizacja istniejącego wysypiska i zorganizowanie racjonalnej, zgodnej z wymogami Unii Europejskiej gospodarki odpadami komunalnymi;

unowocześnienie sieci i urządzeń elektroenergetycznych poprzez wymianę zdekapitalizowanych urządzeń oraz realizowanie inwestycji poprawiających pewność zasilania elektrycznego:

modernizacja oświetlenia ulicznego w całej gminie z obecnego energochłonnego na nowoczesne mniej energochłonne;

rozbudowa sieci gazowej przewodowej umożliwiającej gazyfikację tych miejscowości, w których jest to możliwe pod względem technicznym i ekonomicznym;

budowa przesyłowej sieci gazowej do elektrowni "Dolna Odra";

modernizacja elektrowni "Dolna Odra" umożliwiająca zmianę nośnika energii z paliwa stałego (węgiel) na gaz ziemny i eliminację szkodliwych emisji;

modernizacja istniejących kotłowni z uciążliwych dla naturalnego środowiska i energochłonnych na nowoczesne, wykorzystujące przyjazne dla środowiska nośniki energii;

wrażliwość technologii umożliwiających korzystanie z alternatywnych i odnawialnych źródeł energii;

termomodernizacja budynków, głównie mieszkalnych i użyteczności publicznej;

pozyskiwanie środków finansowych na realizację zadań związanych z infrastrukturą techniczną;

REALIZACJA

Aktualny poziom wyposażenia gminy w infrastrukturę techniczna nie odpowiada potrzebom rozwoju gospodarczego gminy. Koniecznym jest więc, podjęcie wielu różnorakich działań, które będą miały na celu realizację zadań przyjętych w strategii.

Większość zadań realizowanych będzie na szczeblu gminy a część z nich będzie o charakterze ponadgminnym. Zadania, wynikające z uwarunkowań ponadregionalnych, będą realizowane wspólnie w ramach struktur organizacyjnych gminy, powiatu, województwa i kraju, np. zadania dotyczące elektrowni „Dolna Odra”, dróg krajowych i wojewódzkich, transportu wodnego, przeciwdziałania powodziom i inne.

Drogi

Poprawa systemu komunikacji na terenie gminy może nastąpić głównie poprzez realizację ponadgminnych zadań w tym zakresie.

Zakłada się realizację następujących inwestycji o znaczeniu ponadlokalnym:

Budowa projektowanej autostrady A-3, relacji: Szczecin-Gorzów Wielkopolski - Zielona Góra - przejście graniczne w Lubawce, zgodnie z projektem „Transporojektu” z Gdańska;

Budowa projektowanego odcinka drogi krajowej nr 31 na trasie Szczecin - Gryfino wraz z obwodnicą miasta Gryfino;

Modernizacja drogi wojewódzkiej nr 120 relacji: granica państwa - Gryfino - Stare Czarnowo,

Zakres prac modernizacyjnych obejmuje:

przebudowę drogi do parametrów IV klasy technicznej,

budowę skrzyżowania drogi z projektowaną autostradą,

zmianę przebiegu (budowa) obejścia południowego i północnego centrum miasta z mostu na Odrze,

zmiana przebiegu drogi w miejscowościach Wełtyń i Gardno,

Modernizacja drogi wojewódzkiej nr 119 relacji: Radziszewo - Chlebowo - Gardno. Droga ta przecina autostradę A-3 w drugim poziomie;

Modernizacja drogi wojewódzkiej nr 121 relacji: Pniewo - Banie - Rów;

Modernizacja drogi powiatowej nr 41 - 458 relacji: Szczawno - Bartkowo. Projektuje się korektę łuku poziomego przy dojeździe do mostu w Szczawnie;

Modernizacja drogi powiatowej nr 41 - 456 relacji: Chwarstnica - Mielenko - Bartkowo. Projektowana jest między innymi korekta łuków poziomych.

Modernizacja drogi powiatowej nr 41 - 452 relacji: Wełtyń – Bartkowo - Gajki. Projektowana jest przebudowa drogi na odcinkach Bartkowo – Gajki i w miejscowości Wirów oraz poszerzenie drogi w miejscowości Wełtyń;

Uruchomienie przejścia granicznego dla samochodów osobowych w ciągu drogi wojewódzkiej nr 120.

Planowane zadania inwestycyjne w zakresie ruchu drogowego w mieście Gryfino będą miały istotny wpływ dla odciążenia w nim ruchu tranzytowego i wewnętrznego.

Zakłada się realizację następujących inwestycji:

Budowa obwodnicy po wschodniej stronie miasta dla drogi krajowej nr 31 relacji: Szczecin - Kostrzyń. Zadanie to wiąże się z budową projektowanego odcinka tej drogi.

Modernizacja istniejącego układu komunikacyjnego, który stanowią ulice:

w ciągu drogi krajowej nr 31 - ulice: Pomorska, Flisacza, Chrobrego, Łużycka;

w ciągu drogi wojewódzkiej nr 120 relacji; granica państwa - Wełtyń - ulice: Piastów, Chrobrego, Wojska Polskiego;

w ciągu drogi powiatowej nr 41 - 455 relacji; Gryfino - Wirów - ulice: Armii Krajowej.

Na terenie miasta i gminy planowane są również następujące zadania drogowe:

Remonty i modernizacja innych dróg powiatowych i gminnych;

Budowa chodników dla pieszych, głównie w miejscowościach sołeckich;

Budowa przystanków autobusowych w miejscowościach, w których ich nie ma.

Zaplecze techniczne motoryzacji

Zakłada się, że rozwój zaplecza motoryzacji nastąpi poprzez:

Rozbudowę i modernizację istniejących stacji paliw;

Budowę nowej stacji paliw przy skrzyżowaniu projektowanej obwodnicy miasta z drogą wojewódzką nr 120;

Budowę parkingów na terenach:

przy przejściu granicznym,

projektowanych osiedli mieszkaniowych,

w rejonach o znacznej koncentracji usług,

rekreacyjnych (okolice Wełtynia, Wirowa, Steklna),

Budowę parkingów wielopoziomowych na terenie miasta;

Rozbudowę istniejących i budowę nowych stacji obsługi pojazdów w zależności od zapotrzebowania na tego rodzaju usługi;

Transport kolejowy

Istniejący układ komunikacyjny spełnia funkcję połączeń z dużymi ośrodkami miejskimi jak i funkcję gospodarczą w obrębie regionu, zwłaszcza na osi północ - południe.

Proponuje się więc:

Utrzymanie istniejącego systemu komunikacji kolejowej;

Przystosowanie dla potrzeb turystyki linii kolejowej na odcinku Gryfino – Chwarstnica - Pyrzyce.

Transport wodny

Rozwój transportu wodnego a raczej wykorzystania transportowego dróg wodnych może nastąpić poprzez skoordynowane działania ponadregionalne. Aby to osiągnąć, przede wszystkim musi być utrzymany w dobrym stanie i rozbudowany tor wodny na Odrze i na Zalewie Szczecińskim.

Położenie Gryfina przy szlaku wodnym o wiązanym rzeczno-wodnym połączeniu, daje podstawę do transportu tranzytowego o zasięgu europejskim.

Planuje się, że zwiększenie znaczenia drogi wodnej na obszarze gminy Gryfino osiągnie się, między innymi, poprzez:

Przystosowanie nabrzeża Odry Wschodniej do obsługi zwiększonej turystyki wodnej, w szczególności dotyczy to:

budowy przystani dla jachtów, łodzi wiosłowych i statków pasażerskich;

przystosowania nabrzeża dla statków i barek;

Budowę bulwarów nad Regalicą;

Komunikacja zbiorowa

W odniesieniu do komunikacji zbiorowej proponuje się:

Doskonalenie transportu zbiorowego - często kursujące mikrobusy obsługujące całą gminę,

Zwiększenie ilości przystanków autobusowych oraz częstotliwości ich kursowania na terenach rekreacyjnych (w sezonie),

Przystosowanie lokalnej kolei na odcinku Gryfino-Chwarstnica-Pyrzyce dla potrzeb rekreacji,

Rozbudowę i modernizację dworca autobusowego w Gryfinie.

Trasy pieszo - rowerowe

Zakładając rozwój turystyki i rekreacji w gminie planuje się:

Budowę ścieżek pieszo - rowerowych, o znaczeniu ponadgminnym, łączących tereny rekreacyjne z:

przejściem granicznym w Gryfinie,

międzynarodową trasą rowerową w rejonie Kołowa,

miastem Szczecin,

rejonem pamięci Narodowej na południu województwa.

Budowę kładki dla pieszych nad torami kolejowymi w Gryfinie;

Budowę ścieżki rowerowej w Parku Krajobrazowym (do II śluzy przy Regalicy) dla niepełnosprawnych;

Urządzenie ścieżki edukacyjnej w Parku Krajobrazowym;

Telekomunikacja

Pomimo, że obecny stan telefonii w gminie można uznać za zadawalający, to powinny być prowadzone działania w zakresie dalszego rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej.

Działania te powinny również sprzyjać rozwojowi, tzw. wiejskiego społeczeństwa informacyjnego. Wdrażania technologii i systemów organizacyjnych, mających na celu rozwój społeczeństwa informacyjnego zawarto w strategii rozwoju telekomunikacji na wsi, opracowanej przez pełnomocnika Rządu do spraw telekomunikacji wsi.

Rozwój telekomunikacji w gminie nastąpi, miedzy innymi poprzez:

budowę sieci telefonicznych w systemie pierścieniowym, kablem światłowodowym;

wymianę urządzeń centralnych na nowoczesne cyfrowe;

rozbudowę infrastruktury telekomunikacyjnej przewodowej, umożliwiającej:

podłączenie 1 telefonu do każdego mieszkania;

uzyskanie rezerwy na łącza faxowe i łącza elektronicznego przekazywania informacji;

uzyskanie wskaźnika telefonizacji w gminie 30-35 (30-35 stacji telefonicznych na 100 mieszkańców);

budowa i rozbudowa sieci kablowych w mieście łączących funkcje telewizji, telefonu i internetu oraz monitoringu miasta;

sprzyjanie budowie stacji przekaźnikowych dla telefonii bezprzewodowej;

podłączenie do sieci internetowej wszystkich szkół;

Zaopatrzenie w wodę

Potrzeba rozbudowy a szczególnie modernizacji wodno-kanalizacyjnej wynika z coraz większego zużywania wody prze odbiorców oraz jej dekapitalizacji. W kilku miejscowościach wymagana jest budowa bądź rozbudowa sieci wodociągowej. Są to miejscowości: Radziszewo, Daleszewo, Łubnica, Nowe Brynki, Czepino, Dębce.

W odniesieniu do gospodarki wodnej w gminie przyjmuje się następującą koncepcję utrzymania, rozbudowy i budowy systemów wodociągowych:

Bartkowo Stan istniejący obejmuje miejscowości:
Bartkowo - Wirów - Wirówek – Mielenko – Szczawno. Planuje się połączenie z wodociągiem Krzypnica-Gryfino-Dębce;

Borzym    Wodociąg grupowy zaopatrujący miejscowość Borzym pozostaje bez zmian;

Chlebowo Stan istniejący obejmuje miejscowości: Chlebowo - Stare Brynki - Raczki. Pozostaje bez zmian;

Chwarstnica Wodociąg grupowy obejmuje miejscowości: Chwarstnica - Sobieradz. Pozostaje bez zmian;

Czepino      Planuje się zaopatrzenie dalszej części w wodę z wodociągu grupowego Gryfino, który obejmuje miejscowości: Żabnica - Dębce - Czepino - Daleszewo – Radziszewo – Łubnica - Nowe Brynki - Żórawki - Krzypnica – Pastuszka - Krajnik - Pniewo - Nowe Czarnowo;

Daleszewo Planuje się zaopatrzenie wsi w wodę poprzez wodociąg grupowy obejmujący miejscowości: Daleszewo - Radziszewo z ujęciem wody w Dębcach;

Dębce       Planuje się zaopatrzenie w wodę dalszej części wsi z wodociągu grupowego Krzypnica – Gryfino – Dębce;

Dołgie,
Drzenin-Gardno
System zaopatrzenia w wodę dla tych miejscowości pozostaje bez zmian;

Gryfino     Planuje się rozbudowę wodociągu grupowego, który obejmuje miejscowości: Gryfino - Żabnica - Dębce - Czepino - Daleszewo – Radziszewo – Łubnica - Nowe Brynki - Żórawki - Krzypnica – Pastuszka - Krajnik - Pniewo - Nowe Czarnowo;

Krajnik    Miejscowość ta będzie zaopatrzona w wodę z wodociągu grupowego Krzypnica – Gryfino – Dębce;

Krzypnica Miejscowość ta zostanie podłączona do wodociągu grupowego: Krzypnica – Gryfino – Dębce;

Łubnica Miejscowość ta zaopatrywana będzie w wodę z wodociągu grupowego z Dębców;

Nowe Brynki Miejscowość ta podłączona zostanie do wodociągu grupowego: Krzypnica – Gryfino – Dębce;

Nowe Czarnowo Miejscowość ta podłączona zostanie do wodociągu grupowego: Krzypnica – Gryfino – Dębce;

Żabnica Cała wieś zostanie podłączona do wodociągu grupowego: Krzypnica – Gryfino – Dębce;

Sobiemyśl, Steklno, Wełtyń, Wirów, Wirówek, Włodkowice, Wysoka Gryfińska, Żórawie, Zaborze System zaopatrzenia w wodę dla tych miejscowości pozostaje bez zmian;

Odprowadzanie ścieków

Budowa i rozbudowa sieci kanalizacyjnej wymagana jest w 32 miejscowościach. W pierwszej kolejności planowana jest budowa kanalizacji w miejscowościach: Radziszewo, Daleszewo, Łubnica, Nowe Brynki, Czepino, Dębce, Żabnica, później Wełtyń, Pniewo, Nowe Czarnowo, Żórawie, Żórawki, Krajnik, Krzypnica, Pastuszka.

Na podstawie stanu istniejącego i analizy warunków lokalnych planuje się następującą koncepcję gospodarki ściekowej w gminie:

Budowa II-go stopnia oczyszczalni ścieków w Gryfinie, Do oczyszczalni tej będą dostarczane ścieki z miejscowości; Czepino, Daleszewo, Dębce, Gardno, (ewentualnie Drzenin), Wysoka Gryfińska, Krajnik, Krzypnica, Łubnica, Nowe Brynki, Nowe Czarnowo, Pniewo, Radziszewo, Wełtyń, Żabnica, Żórawie, Żórawki;

Budowa grupowej oczyszczalni w Wirówku, do której będą dostarczone ścieki z miejscowości; Wirówek, Wirów, Bartkowo, Mielenko Gryfińskie oraz z terenów rekreacyjnych.

Ścieki z Sobieradza dostarczane będą do pompowni w Chwarstnicy;

Budowa oczyszczalni grupowej w Borzymiu, do której dostarczane będą systemy kanalizacji ściekowej z miejscowości Borzym;

Modernizacja lub budowa oczyszczalni mechaniczo-biologicznej w miejscowości Dołgie;

Modernizacja lub budowa oczyszczalni mechaniczo-biologicznej w miejscowości Sobiemyśl;

Modernizacja lub budowa oczyszczalni mechaniczo-biologicznej w miejscowości Stare Brynki i połączenie do niej miejscowości Chlebowo;

Budowa nowej oczyszczalni mechaniczo-biologicznej w miejscowości Drzenin lub kolektora do Gardna;

Utrzymanie przydomowego systemu oczyszczalni ścieków w miejscowościach: Parsówek, Szczawno, Włodkowice, Zaborze;

Budowa sieci kanalizacyjnych w miejscowościach objętych grupowym i zbiorowym systemem usuwania ścieków.

W koncepcji odprowadzania i oczyszczania ścieków przyjęto, że jeśli przyłączone zostaną zabudowania położone w odległości do 200 m od przewodów grawitacyjnych lub ciśnieniowych, to system ten obejmuje ok. 90% zabudowań na terenach wiejskich.

Dla zabudowań znacznie oddalonych od pompowni lub dla miejscowości o rozproszonej zabudowie proponuje się zastosowanie oczyszczalni przydomowych.

Usuwanie odpadów

Celem zorganizowania racjonalnej i zgodnej z wymogami Unii Europejskiej gospodarki odpadami, zakłada się;

wprowadzenie w latach 2001 - 2005 selektywnej zbiórki odpadów komunalnych;

objęcie do roku 2005 wywozu odpadów ze wszystkich jednostek budownictwa zagrodowego

uruchomienie w latach 2003 - 2007 na istniejącym wysypisku odpadów komunalnych linii do ich sortowania, kompostowania i recyklingu;

uruchomienie do 2005 r. linii do przeróbki i gospodarczego wykorzystywania osadów pościekowych;

wdrażanie technologii umożliwiającej przerób i gospodarcze wykorzystywanie żużla oraz popiołów powstających w elektrowni „Dolna Odra”.

Energetyka

Rozwój gospodarczy, zwiększenie wyposażenia w infrastrukturę oraz kształtowanie się wielofunkcyjnego charakteru wsi powoduje, że zapotrzebowanie na energię elektryczną będzie szybko wzrastało. Jak wynika z bilansu wzrostu zapotrzebowania elektroenergetycznego na obszarze gminy Gryfino w latach 2000 - 2004 wzrost ten będzie wynosił (w kW):

       2000 r.    2004 r.

- miasto   390   1840

- gmina   600   2360

- razem   990 4200

Przewiduje się, że w ciągu pięciu lat nastąpi wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną 5,2 krotnie. Moc w GPZ Gryfino wzrośnie o 15, 7 MW. Koniecznym więc będzie modernizacja i rozbudowa GPZ, sieci elektroenergetycznej oraz stacji transformatorowych.

W związku z tym zakłada się między innymi:

budowę linii 220 kV relacji Krajnik - Pomorzany, poprzez zwiększenie wschodniego toru na istniejących podporach linii 220 kV Krajnik - Glinki,

rozbudowę stacji 400/220 kV Krajnik, w kierunku południowo - zachodnim,

budowę dwóch linii 400 kV z Vierraden do nowej rozdzielni 400 kV,

budowę nowej linii 110 kV do gminy Banie,

modernizacje linii - Vierraden, mająca na celu przestawienie poziomu napięcia z 220 kV na 380 kV (wiąże się to z przestawieniem rozdzielni Vierraden na napięcie 380kV),

modernizację GPZ Gryfino,

modernizację i rozbudowę sieci przesyłowych i stacji transformatorowych w mieście Gryfino i na pozostałym terenie gminy,

modernizację elektrowni „Dolna Odra” mająca na celu zmianę nośnika energii z węgla na gaz ziemny,

rozbudowę i modernizację oświetlenia ulicznego na energooszczędne w mieście Gryfino i w pozostałych miejscowościach gminy,

realizowanie inwestycji związanych z wykorzystaniem alternatywnych źródeł energii (elektrownie wiatrowe, elektrownie wodne, mikroelektrociepłownie),

Energetyka cieplna

Największym źródłem energii cieplnej jest elektrownia "Dolna Odra". Energia ta dostarczana jest z dala czynnym systemem ciepłowniczym do Gryfina w ilości 50 MW. Nośnikiem energii dla tej elektrowni jest węgiel kamienny. Pomimo, że w ostatnich latach zainstalowano urządzenia ograniczające zanieczyszczenia, to ich emisja jest jeszcze znaczna. Sytuacje w tym zakresie poprawi planowana modernizacja polegająca na zmianie systemu opalania z węgla na gaz ziemny.

Dążąc do zrównoważenia rozwoju obszarów wiejskich, czyli zgodnie z ich ekorozwojem, należy w sposób zdecydowany ograniczyć lub wyeliminować systemy ciepłownicze, zanieczyszczające atmosferę.

Z ochroną powietrza atmosferycznego a także z ograniczeniem kosztów wiąże się modernizacja istniejących, mało sprawnych kotłowni oraz docieplanie budynków. Zmniejszenie zużycia energii cieplnej, to korzyści finansowe ale także znaczne ograniczenie zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego. W przypadku przeprowadzenia pełnej termomodernizacji obiektu (kotłownia, ciepłociągi, ocieplenie budynku), można uzyskać nawet do 50% oszczędności w zużyciu energii.

W celu poprawy sytuacji w zakresie energetyki cieplnej należy podjąć następujące działania:

przeprowadzić modernizację wszystkich istniejących kotłowni opalanych węglem o mocy powyżej 50 kW,

przeprowadzić badania w kierunku występowania na terenie gminy wód termalnych, a następnie opracować program (studium wykonalności) możliwości wykorzystania ich do celów grzewczych,

uwzględnić możliwość budowy przesyłowej magistrali ciepłowniczej na trasie; elektrownia „Dolna Odra” Gryfino - Szczecin,

wdrażać systemy grzewcze, w których głównym nośnikiem energii będzie gaz ziemny, gaz płynny, biogaz, biomasa i inne alternatywne źródła energii,

wdrażać systemy tzw. mikroelektrociepłowni, dla których głównym nośnikiem energii może być gaz ziemny, biogaz, olej opałowy, również olej rzepakowy,

przeprowadzić termomodernizację, w pierwszej kolejności budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej,

rozbudować w zależności od potrzeb ciepłociągi na obszarze miasta.

Zaopatrzenia w gaz

Zgodnie z opracowanym w 1992 r. programem rozwoju sieci gazowniczej dla byłego województwa szczecińskiego, przyjmuje się zaopatrzenie w gaz ziemny wszystkich miejscowości powyżej 300 mieszkańców. Rozwój zmiany stosowanych obecnie paliw na gaz ziemny jest ściśle zależny od ekonomicznej konkurencyjności gazu względem innych nośników energii. Relacja kilku podstawowych nośników energii do ceny gazu wskazują na opłacalność jego stosowania. Zgodnie z w/w programem gazyfikacji przewiduje się gazyfikację następujących miejscowości: Borzym, Chwarstnica, Czepino, Dołgie, Gardno, Nowe Czarnowo, Pniewo, Sobiemyśl, Sobieradz, Stare Brynki, Wełtyń, Wysoka Gryfińska, Żabnica.

Przewiduje się dostarczenie gazu przewodowego również do miejscowości: Bartkowo, Krajnik, Krzypnica, Łubnica, Mielenko Gryfińskie, Nowe Brynki, Stare Brynki, Chlebowo, Steklno, Wirów, Żórawie, Żórawki.

Uchwałą nr XII/167/99 Rady Miejskiej w Gryfinie z dnia 28 października 1999 r. podjęto decyzję o przystąpieniu do sporządzenia zmiany w planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego miasta w celu wyznaczenia terenu pod budowę gazowej sieci przesyłowej.

Gazociąg ten będzie przebiegał od granicy niemieckiej po wschodniej stronie miasta do elektrowni „Dolna Odra” (zgodnie z załącznikiem graficznym do uchwały). Realizacja tego gazociągu umożliwi przeprowadzenie modernizacji systemu opalania elektrowni „Dolna Odra” z węglowego na gazowy. Dlatego inwestycja ta ma dla gminy ważne znaczenie pod względem gospodarczym i ekonomicznym.
Rozwój alternatywnych źródeł energii
W latach 2001 - 2015 produkcja energii z tzw. alternatywnych bądź odnawialnych źródeł na terenie gminy powinna wzrosnąć do 12 -15% w stosunku do jej zużycia.

W miarę dokonującego się obecnie postępu naukowo - technicznego, korzystanie z tych źródeł staje się coraz bardziej opłacalne.

W gospodarce energetycznej gminy mogą być wykorzystywane, m. in. takie źródła energii odnawialnej jak:

energia wiatru;

energia wody;

energia biomasy

energia geotermalna.

ROZWÓJ ENERGETYKI WIATROWEJ

Wprowadzone ostatnio regulacje prawne spowodowały znaczne zainteresowanie potencjalnych inwestorów budową i eksploatacją elektrowni wiatrowych. Produkcja energii ze źródeł odnawialnych, w tym wykorzystanie siły wiatru, jest działaniem zgodnym z polityka ekologiczną i energetyczną państwa, jak również przyjętymi w tej dziedzinie umowami międzynarodowymi.

Energia wiatrowa to nie tylko efekty ekologiczne, wynikające z wykorzystania powszechnego, odnawialnego surowca do przyjaznej środowisku i człowiekowi energii elektrycznej, w sposób nie powodujący powstanie szkodliwych i uciążliwych produktów ubocznych, ale także szeroki wachlarz korzyści ekonomicznych (podatki, aktywizacja lokalnych przedsiębiorstw, nowe miejsca pracy) i społecznych (czyste środowisko naturalne, korzyści marketingowe szczególnie ważne dla gmin atrakcyjnych turystycznie). Władze gmin, zwłaszcza położonych w północno - zachodniej Polsce, gdzie warunki meteorologiczne szczególnie odpowiadają wymogom energetyki wiatrowej, powinny liczyć się z pojawiającymi się bądź to wnioskami o wydanie pozwolenia na budowę elektrowni wiatrowej na terenie gminy lub wskazanie akceptowanej przez gminę lokalizacji takiej inwestycji.

Prezentowane poniżej założenia mają za zadanie wskazanie metod i uwarunkowań, które władze powinny wziąć pod uwagę przy wyznaczeniu obszarów na terenie gminy przeznaczonych pod budowę elektrowni wiatrowych (lub grup elektrowni, określanych mianem „farma wiatrowa”).

Siłownie wiatrowe, tak jak większość innych technologii energetyki odnawialnej, w polskich przepisach prawnych i procedurach administracyjnych nie mają ściśle określonych zapisów regulujących zagadnienie ich budowy i eksploatacji. Tym niemniej są traktowane jako specyficzne budowle i w tym sensie podlegają przepisom prawa budowlanego (Ustawa Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1997 roku). Prawo to określa m.in. ogólne procedury uzyskania zezwolenia na budowę i eksploatację obiektu budowlanego oraz wymogi, jakim powinien odpowiadać projekt architektoniczno - budowlany. Przepisy Prawa Budowlanego w zakresie dotyczących lokalizacji obiektów energetycznych elektrowni wiatrowych oraz warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, uzupełnione są zapisami zawartymi w ustawie o zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 1994 r. W praktyce okazuje się, że w pewnych okolicznościach lokalizacja dużych elektrowni wiatrowych i farm wiatrowych wymagać może uzgodnień z ministerstwem Środowiska, Inspekcją Ochrony Środowiska, a także Ministerstwem Transportu, Głównym Inspektorem Lotnictwa Cywilnego, Wojewodą, Dyrekcją Generalną Dróg Publicznych i innymi instytucjami.

Brak doświadczenia w realizacji tego typu projektów w Polsce powoduje, że albo wymogi formalno-prawne wręcz uniemożliwiają prowadzenie inwestycji przez niewielkiego osamotnionego inwestora, albo też w efekcie przeoczeń, siłownie wiatrowe budowane są w takich miejscach i w taki sposób, że wywołują niepotrzebne kolizje. Braki w polskim systemie prawnym i brak dostatecznej świadomości społecznej o walorach i uwarunkowaniach rozwoju energetyki odnawialnej, skłoniły Ministerstwo Środowiska do zajęcia się tym problemem w kontekście doświadczeń innych krajów. Informacja niniejsza oparta jest na doświadczeniach Danii, jednego z krajów najbardziej zaawansowanych w system rozwoju energetyki odnawialnej. Należy zwrócić uwagę na fakt, że przeciętny okres życia elektrowni wiatrowej to 20 lat, stąd pod zabudowę nie nadają się tereny planowane pod przyszłą industrializację i rozwój mieszkalnictwa. Wyłączone powinny być również obszary leśne i wszelkiego rodzaju strefy ochrony przyrody. Nie ma natomiast przeciwwskazań dotyczących budowy farmy wiatrowej na obszarach rolnych. obecność turbin wiatrowych na tych terenach umożliwia ich dalsze wykorzystywanie pod uprawę lub pastwiska. Pojedyncza elektrownia zajmuje teren kilkunastu metrów kwadratowych, obsługa ogranicza się do dwóch przeglądów w ciągu roku. Ściśle należy natomiast przestrzegać zasady zakazującej wznoszenie elektrowni wiatrowych w bliskim sąsiedztwie siedzib ludzkich. Minimalna odległość elektrowni wiatrowych od najbliższych zabudowań winna wynosić 200 metrów. Naruszenie tej zasady może być źródłem niezadowolenia tej części społeczeństwa, dla której uciążliwe jest zbyt bliskie sąsiedztwo urządzeń, ich stała obecność w krajobrazie i powodowany nią efekt cienia. Odstępstwem od tej zasady może być jedynie budowa elektrowni wiatrowej na własnym terenie przez osobę na nim zamieszkującą. W tym przypadku, turbina może być postawiona na działce znajdującej się bądź to na terenie mieszkalnym, bądź na połączonym z nim gruncie rolnym w taki sposób, aby nie naruszać min. 200 m strefy dzielącej turbinę od strefy zabudowań mieszkalnych.

Ogólny plan powinien dodatkowo nakładać na inwestora następujące warunki:

Minimalna moc znamionowa farmy wiatrowej (instalacji więcej niż jednej turbiny wiatrowej) - nie mniej niż 500 kW;

Wszystkie konstrukcje elektrowni wiatrowej o mocy większej niż 100 kW powinno być umieszczone na wieży o konstrukcji rurowej;

Wszystkie konstrukcje turbiny wiatrowej, łącznie z wieżami powinny być pomalowane na jasny, najlepiej biały lub szary kolor, nie kontrastujący z otoczeniem;

Zewnętrzne pomieszczenia transformatorów i innych elementów elektrycznych mają być pomalowane na kolor szary, brązowy lub zielony. Maksymalna wysokość takiej konstrukcji to 3 m, zajmowana powierzchnia 15 m²;

Elektrownie wiatrowe nie powinny być wykorzystywane jako nośniki reklamowe. Jedynym dopuszczalnym oznaczeniem jest nazwa i symbol producenta umieszczone na gondoli turbiny. Na terenie gminy Gryfino występują korzystne warunki do lokalizacji elektrowni wiatrowych. Według wstępnej oceny takie warunki występują na obszarach położonych w pobliżu miejscowości: Borzym, Dołgie, Sobiemyśl, Wełtyń, Stare Brynki, Gardno, Wysoka Gryfińska, Drzenin i Gryfino.

MOŻLIWOŚĆ POZYSKANIA WSPARCIA FINANSOWEGO W ENERGETYCE ODNAWIALNEJ W WARUNKACH KRAJOWYCH

Rodzaj współpracy Odbiorcy
Inwestorzy Instytucje krajowe

Fundusze ekologiczne i fundacje Agencje

Inwestycje Pomoc techniczna Badania + Rozwój

EkoFundusz NFOŚ WFOŚ BOŚ SGP/GEF Fund. Roln. FPŚ FAPA LGPP USAID KBN ATT

KREDYTY NGOs X X

Samorządy X X X X

R&D X X

Firmy X X X X X

Osoby prywatne X X X X

DOTACJE NGOs X X X X

Samorządy X X X X X X X

R&D X X X

Firmy X X X

Osoby prywatne X X

Szczegółowe wskazania lokalizacji na budowę farmy wiatrowej lub pojedyncze elektrownie mogą określać dodatkowe warunki, którym powinna odpowiadać inwestycja. Dotyczy to:

ujednolicenia typu elektrowni w ramach jednej farmy wiatrowej;

ujednolicenia koloru w ramach jednej farmy;

określenia maksymalnej wysokości konstrukcji w zależności od lokalnych warunków krajobrazowych;

nakazu usunięcia elektrowni wiatrowej nieczynnej przez okres jednego roku;

Powstanie elektrowni i farm wiatrowych na terenie gmin obok wyżej wymienionych korzyści stanowić będzie z czasem o powstaniu dodatkowych strumieni zasilania budżetu gminy.

Obszar gminy Gryfino znajduje się w tzw. II-giej strefie wietrznej, gdzie siła wiatru może być wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej.

Rodzaj współpracy Odbiorcy
Inwestorzy
Instytucje zagraniczne

Unia Europejska ONZ Fundusze Bilateralne

Rozwój
Polit./strat
Badania+Rozwój Infrastruktura Ochrona klimatu Infra JI
Inw Inwestycje/pomoc techn.

ALTENER II SYNERGY JOULE/
THERMIE EP5 PHARE ISPA/
SAPARD EIB/EBOIR GEF CIF BŚ Holandia Dania
DEPA
Niemcy Szwecja
EAES
UK
BK-HF

KREDYTY NGOs

Samorządy X X

R&D

Firmy X X X

Osoby prywatne

DOTACJE NGOs X X X X X X X

Samorządy X X X X X X X X X X X X

R&D X X X X X X X X X

Firmy X X X X X X X X X

Osoby prywatne X X X X X

Objaśnienia:

BOŚ – Bank Ochrony Środowiska

SGP/GEF – Program Małych Dotacji Funduszu Środowiska

Fund. Roln. – Fundacja Rolnicza

FPŚ – Fundacja Partnerstwo Dla Środowiska

FAPA – Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa

LGPP/USAID – Program Partnerstwa dla Samorządu Terytorialnego

KBN – Komitet Badań Naukowych

ATT – Agencja Techniki i Technologii

ALTENER II, SYNERGY, JOULE/THERMIE – Programy celowe UE

FP5 – Piąty Program Ramowy UE o Współpracy Naukowo – Technicznej

ISPA – Program UE dla państw aspirujących (ochrona środowiska + transport)

SAPARD – Program UE dla państw aspirujących (rolnictwo)

PHARE – Program UE dla państw Europy Środkowej

EIB – Europejski Bank Inwestycyjny

EBOIR – Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju

GEF – Globalny Fundusz Środowiska (granty średnie i duże)

CIF – Węglowy Fundusz Inwestycyjny

BŚ – Bank Światowy

JI – Joint Implementation (wspólne działania – ochrona klimatu)

DEPA – Duńska Agencja Ochrony Środowiska

FWPN – Fundacja Współpracy Polsko – Niemieckiej

EAES – Environmentally Adapted Energy Systems (systemy energetyczne przyjazne środowisku

BK-HF – British Know-How Fund (brytyjski fundusz umiejętności)

NGOs – Non Government Organisations (organizacje pozarządowe)

R&D – Research and Development (instytucje badawczo-rozwojowe)

ENERGIA WODY

W Polsce elektrownie wodne produkują ok. 3% energii elektrycznej. Pomimo, że naszym kraju istnieją niewielkie zasoby wody, które można wykorzystać do produkcji energii, to budując na nich elektrownie korzystnie wpływa się na całość gospodarki wodnej (zapobieganie powodziom, nawadnianie gruntów, rekreacja przy powstających zbiornikach wodnych).

W zależności od spadku, w warunkach polskich rozróżnia się elektrownie niskiego spadu (H < 15 m), średniego spadu (15 < H < 50) i wysokiego spadu (H >50 m). Płynące przez teren gminy Gryfino cieki wodne tworzą potencjalne warunki do budowy na nich elektrowni niskiego spadu. Energia wody należy do niekonwencjonalnych źródeł energii, które rozumie się jako odnawialne siły przyrody.

Energia wód płynących na obszarze gminy Gryfino może być wykorzystywana do wytwarzania energii elektrycznej w małych elektrowniach wodnych. Energia elektryczna produkowana w małych elektrowniach wodnych może być wykorzystywana do napędu wielu urządzeń lokalnych (przepompowni, oczyszczalni ścieków i innych urządzeń).

ENERGIA BIOMASY

Biomasa to substancja organiczna, głównie pochodzenia roślinnego, powstająca w procesie przeróbki masy organicznej. Do biomasy zalicza się również odpady z produkcji zwierzęcej, gospodarki komunalnej. Biomasa może służyć jako niskokaloryczne paliwo w procesie spalania lub może być przetwarzana na paliwo gazowe.

Szybki postęp technologiczny w dziedzinie budowy pieców i kotłów centralnego ogrzewania na paliwa niskokaloryczne, spowodował wzrost wykorzystania tego odnawialnego źródła energii. Sprawność pieców najnowszej generacji opalanych biomasą dochodzi do 90%. Innym sposobem wykorzystania biomasy jest uzyskanie z niej paliwa gazowego, tzw. biogazu w procesie fermentacji beztlenowej lub pirolizy.

Biogaz może być źródłem energii dla tzw. mikroelektrociepłowni. Są to urządzenia produkujące energię elektryczną a powstające w procesie spalania biogazu ciepło odpadowe może być wykorzystywane do celów grzewczych.

ENERGIA GEOTERMALNA

Wśród odnawialnych źródeł energii znaczący udział w gminie Gryfino może mieć energia geotermalna, zakumulowana w wodach podziemnych. Energia geotermalna, głównie z powodu nieopłacalności przesyłania jej na dalsze odległości, może być wykorzystywana w skali regionalnej. Obszar gminy Gryfino leży w okręgu szczecińsko - łódzkim, gdzie występują szczególnie korzystne warunki do eksploatacji wód geotermanych.

Jedną z przyczyn małego wykorzystywania energii odnawialnej są jeszcze wysokie koszty jej pozyskiwania w porównaniu do kosztów energii wytwarzanej z paliw kopalnych. obniżenie tych kosztów można uzyskać przez coraz częściej stosowane łączenie różnych źródeł energii w jeden kompleks energetyczny.

Woda geometralna może być wykorzystywana jako jedyne źródło ciepła grzewczego lub w połączeniu z innymi źródłami energii (kocioł, pompa cieplna, energia elektryczna, itp.).

Takie połączenie źródła energii może okazać się szczególnie uzasadnione ekonomicznie w przypadku połączenia energii geotermalnej z energią pobieraną, np. poprzez pompy cieplne, z wody używanej do chłodzenia w procesie technologicznym elektrowni „Dolna Odra” oraz z energią elektryczną.