14.5. PROGRAM 5 (PR-5)
ROZWÓJ FUNKCJI TURYSTYCZNEJ

 

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

Wciągu ostatnich lat obserwuje się wzrost zapotrzebowania na turystykę na obszarach wiejskich. Rozwój turystyki na terenach wiejskich niesie pewne perspektywy rozwojowe, ale także stwarza zagrożenia, dlatego rozwój turystyki powinien dokonywać się w zgodzie ze środowiskiem, winien być zaplanowany i mieć charakter zrównoważony.  Istotnym warunkiem turystyki zrównoważonej, szczególnie na obszarach cennych przyrodniczo jest:

  • zastąpienie, zmniejszenie przewagi turystyki pobytowej typu zbiorowego na rzecz  kameralnych form turystyki aktywnej
  • wydłużenie sezonu turystycznego
  • określenie chłonności turystycznej, rekreacyjnej w celu wyeliminowania intensywnego, skoncentrowanego ruchu turystycznego na małej powierzchni

Podstawą produktu turystycznego gminy będą zasoby przyrodnicze, dobra kultury i inne wytwory działalności człowieka, które stanowią trzon i warunkują program zagospodarowania turystycznego gminy.

Instrumentem sterowania rozwojem produktu turystycznego w gminie jest planowanie przestrzenne. Właściwe zagospodarowanie turystyczne, oparte na przesłankach ekologicznych stworzy unikatowy wizerunek gminy.

Głównym celem strategii rozwoju przestrzennego gminy jest turystyka nie zagrażająca środowisku, możliwe to będzie wówczas gdy zostaną opracowane założenia ekorozwoju.

W celu ochrony środowiska, zmniejszenia antropopresji związanej z ruchem turystycznym na szczeblu gminy możliwe są takie działania jak:

  • określenie w lokalnych planach terenów przeznaczonych pod rozwój funkcji turystycznej
  • objęcie ochroną obszarów o wysokich walorach środowiska przyrodniczego
  • właściwe zorganizowanie ruchu turystycznego
  • wytyczenie tras spacerowych, rowerowych, konnych, wodnych
  • zorganizowanie na obrzeżach obszarów najcenniejszych przyrodniczo (parków krajobrazowych) stref buforowych zatrzymujących ruch turystyczny przez specjalnie przygotowane atrakcje np. muzea, parki leśne, ścieżki przyrodnicze, miniskanseny, restauracje
  • obsługa ruchu turystycznego poprzez centra, agencje, biura turystyczne
  • rozwój infrastruktury technicznej
  • opracowanie zasad i zakresu rewaloryzacji cennych przyrodniczo obiektów, obszarów, które uległy degradacji
  • edukacja ekologiczna  lokalnej społeczności jak również stymulowanie różnych inicjatyw społecznych związanych z ochroną środowiska

Unikatowe walory przyrodniczo- krajobrazowe oraz kulturowe przy odpowiednie promocji i rozwinięciu infrastruktury mogą przyciągać turystów krajowych i zagranicznych przynosząc tym samym korzyści ekonomiczne lokalnej społeczności, a także tworzyć nowe miejsca pracy.

ZADANIA

  • modernizacja istniejącej infrastruktury turystycznej (renowacja obiektów zabytkowych, odnowienie i oznakowanie  szlaków turystycznych, tablic informacyjnych, pomników przyrody itd.)
  • budowa nowej infrastruktury turystycznej np. stworzenie bazy noclegowo – żywieniowej, pól biwakowych, campingów, podniesienie standardu już istniejącej
  • rozwój agroturystyki – przystosowanie gospodarstw, szkolenia przyszłych kwaterodawców
  • budowa szlaków turystyki aktywnej (pieszej, rowerowej, wodnej, konnej)
  • promocja turystyki, utworzenie punktu informacji turystycznej, przygotowanie wydawnictw (foldery, prospekty, mapy turystyczne itp.)
  • poprawa świadomości ekologicznej
  • powstanie Gminnego Punktu Informacji Turystycznej

REALIZACJA

Wdrożenie założeń strategii rozwoju funkcji turystycznej w gminie związane jest z podjęciem wielu zadań, które w końcowym etapie skutecznie zrealizują zamierzone cele.

Część zadań można zrealizować na szczeblu gminy. Zadania, które przekraczają możliwości finansowe, organizacyjne, terytorialne należy opracować w układzie ponadgminnym (np. podejmowanie wspólnych inwestycji, opracowanie ścieżek rowerowych, pieszych itp.).

Poprawa dostępności i atrakcyjności usług turystycznych w zakresie sieci komunikacyjnej i jej jakości jest głównym elementem programu rozwoju infrastruktury gminy. Decydujący wpływ na rozwój turystyki będą miały bogactwa naturalne (jeziora, lasy, malowniczy krajobraz) oraz cała infrastruktura turystyczna.

Nastawienie społeczności lokalnej do rozwoju turystyki jest ogólnie pozytywne.

FORMY TURYSTYKI

Trendy panujące na rynku turystycznym pozwalają w zależności od warunków przyrodniczych, krajobrazowych, kulturowych rozwijać różne formy turystyki na obszarach wiejskich, należy jednak stawiać na różnorodność form przy jednoczesnym ich łączeniu. Proponowane formy turystyki to:

I  krajoznawcza– poznawanie najatrakcyjniejszych miejsc gminy, grupowo lub indywidualnie, w sposób zorganizowany lub niezorganizowany.

W zależności od bazy noclegowej przygotować należy kilka wariantów 2-3 dniowych pobytów na danym terenie prezentując kulturę, folklor, zabytki kulturowe, rezerwaty przyrody itp.

  • Turystyka piesza
    • wyznaczenie tematycznych tras wycieczkowych wiodących do ciekawych miejsc przyrodniczych, kulturowych
    • weryfikacja, oznakowanie i opisanie ich z podziałem na trasy gminne i ponadgminne
    • wytyczenie, oznaczenie, odnowienie szlaków turystycznych na terenie Parku Krajobrazowego, Dolina Dolnej Odry
    • inwentaryzacja gminnych pomników przyrody – upowszechnienie informacji o nich w postaci folderów „mapek”
    • otoczenie opieką „Krzywego Lasu”
    • renowacja, konserwacja zabytków kulturowych w Gryfinie i w miejscowościach gminnych
    • wyznaczenie i utwardzenie ścieżek spacerowych do jezior: Wełtyń, Wirów, Steklno
    • wyznaczenie punktów widokowych: „Górka Miłości”, wieża kościelna – Gryfino, Brama Bańska
    • wyposażenie tras, miejsc plenerowych, biwakowych w kosze na śmieci, dyskretnie wkomponowane toalety, miejsca na ognisko itp.
    • wykorzystanie bazy szkół gminnych w celu udostępnienia jej dla turystyki młodzieżowej – sezonowe schroniska
    • stworzenie miejskiego ciągu spacerowo-rekreacyjnego („Górka Miłości”)
    • budowa chodnika lub poszerzenie pobocza wzdłuż drogi 120 w kierunku Wełtynia, niezależnie od budowy ścieżki rowerowej (duży ruch w okresie letnim)
  • Turystyka rowerowa
    • dokończenie budowy ścieżki rowerowej Gryfino – Jezioro Wełtyń (ścieżka budowana w dwóch etapach I – do lasu wełtyńskiego, II – jeziora Wełtyń) ścieżka o dł. 4671,5 m, szer. 3,0 m, pochylenie podłużne 6,6%, dwa przystanki, 1 parking rowerowy, zadaszony wiatą ze stojakami.
    • wyznaczenie, budowa, oznakowanie nowych łącznikowych tras rowerowych
    • Gardno – Borzymek
    • Krzypnica – Marwice
    • Stare Brynki – Radziszewko – Puszcza Bukowa
    • istotnym elementem powinno być utworzenie sieci wypożyczalni rowerów np. w gimnazjum, dworce kolejowe, preferowane dwa systemy tj. samochód – rower lub kolej - rower
    • w odległościach 10-15 km należy utworzyć miejsca odpoczynku dla turystów, wyposażone w proste stoły, ławki, kosze itd.
    • opracowanie informacji o trasach, opisując szlak, jego atrakcje – dobór tematyczny będzie dodatkowym atutem
  • Turystyka zmotoryzowana
    • utrzymanie w sezonie zielonej linii autobusowej nad jeziora Wirów i Wełtyń
    • ułatwienia formalno – prawne w powstaniu prywatnych linii (mikrobusowych lub autobusowych) na trasie Gryfino - Szczecin
    • remonty dróg gminnych, oraz wojewódzkich i powiatowych w szczególności na trasie Gryfino - Szczecin
    • oznakowanie dróg dojazdowych (tablice, mapy, drogowskazy) do miejscowości turystycznych
    • podjęcie działań mających na celu wybudowanie stacji paliw w Radziszewie przy autostradzie A – 6 i drodze 31
    • otwarcie przejścia granicznego Gryfino – Mescherin wraz z infrastrukturą

II. wypoczynkowa– dotyczy form i rodzaju pobytu – długo- i krótkoterminowa

  • terenem mającym możliwości dla rozwoju turystyki wypoczynkowej są okolice jezior Wełtyń, Steklno, Wirów
  • wyegzekwowanie wolnego dostępu do linii brzegowej w/w jezior
  • zagospodarowanie plaż wraz z infrastrukturą
  • zabezpieczenie kąpielisk przez ratowników
  • doposażenie wypożyczalni sprzętu wodnego nad jeziorami
  • w Gryfinie
  • dokończenie budowy Centrum Wodnego „LAGUNA”
  • budowa hali widowiskowo- sportowej
  • budowa małego amfiteatru letniego (okolice stadionu lub „Górka Miłości”)
  • wybudowanie szachownicy plenerowej
  • sprywatyzowanie kina „Gryf” przeniesienie do CW „LAGUNA” i stworzenie placówki kameralnej na ok. 50 osób
  • rekonstrukcja zabudowy historycznych kwartałów nadodrzańskich od ul. Słowiańskiej do ul. Bałtyckiej wraz z budową bulwaru spacerowego nad Regalicą i nabrzeża umożliwiającego cumowanie statków białej floty – inicjatywa dla prywatnych inwestorów, na bazie projektu zatwierdzonego przez architekta miejskiego. Zagospodarowanie tych kwartałów stworzyłoby nowe miejsca pracy, pełniąc funkcję handlową, gastronomiczną i rekreacyjną

III. kwalifikowana– forma związana z posiadanymi umiejętnościami i kwalifikacjami turysty

a) Żeglarstwo i kajakarstwo

  • stworzenie szerszego dostępu do korzystania ze sprzętu wodnego w celu zwiedzania terenów Międzyodrza
  • ułatwienia formalno – prawne w organizacji żeglugi śródlądowej na trasie Schwedt- Gryfino – Gartz – Szczecin, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości cumowania w Gryfinie
  • budowa nadbrzeża nad Regalicą
  • utworzenie stanic i przystani sprzętu pływającego wraz z infrastrukturą nad jeziorem Wełtyń Steklno
  • organizowanie cyklicznych imprez o charakterze regionalnym
  • reaktywowanie szlaków wodnych na Tywie

b) Wędkarstwo

  • doprowadzenie do czystości wód płynących i stojących do stanu I klasy czystości jest to warunek dla tej formy turystyki 
  • prowadzenie racjonalnej gospodarki rybackiej
  • utworzenie stanicy wędkarskiej i rybakówek
  • wyznaczenie, oznakowanie stanowisk wędkarskich – bodowa systemów pomostu na jeziorach gminnych
  • organizowanie lokalnych i regionalnych zawodów wędkarskich

c) Jeździectwo konne

  • wyznaczenie tras jazdy konnej zarówno pod siodłem jak i w zaprzęgu z wykorzystaniem bazy gospodarstw agroturystycznych i prywatnych ośrodków jazdy konnej
  • promocja tej formy wypoczynku
  • informacja o trasie i jej specyfice winna być zamieszczona na ulotce wraz z opisem najatrakcyjniejszych miejsc

d) hobbistyczne

  • myślistwo – na terenie Nadleśnictwa Gryfino działa 14 kół łowieckich, wykorzystując ich bazę,  zasobność lasów w zwierzynę łowną (zgodnie z programem odstrzałów Koła Łowieckiego) należy promować tą formę turystyki
  • inne sporty wodne: windsurfing, nurkowanie, bojery

TURYSTYKA ZAGRANICZNA-PRZYJAZDOWA

Zadaniem gminy winno być popieranie turystyki sentymentalnej uprawianej przez turystów (głównie niemieckich) związanych w przeszłości z obecnymi ziemiami polskimi. Dla tej grupy turystów ogromnej ważności nabierają miejsca znane osobiście lub z przekazów rodzinnych np. kościoły, cmentarze, stara zabudowa. Uwarunkowania i niezbędne działania:

  • pielęgnowanie zabytków, wspomnień związanych ze znanymi postaciami i wydarzeniami, które w przeszłości były związane z miejscowościami – przygotowanie informacji w odniesieniu np. do okresu międzwojennego;
  • zachowanie stylu architektonicznego budynków, przeznaczenie pustych obiektów pod inne użytkowanie tzw. alternatywne np. zajazd, hotelik;
  • sprzedaż lokalnych produktów artystycznych z wykorzystaniem potencjału artystów ludowych
  • przygotowanie informacji turystycznej w różnych językach
  • oferowanie miejsc noclegowych o standardach europejskich

BAZA NOCLEGOWA

  • Pola namiotowe (biwakowe), camping- wzbogacą infrastrukturę turystyki aktywnej (pieszej, rowerowej, wodnej, jeździectwa); zakłada się utworzenie ich (z wyposażeniem socjalnym) w miejscowościach: Wirów, Wełtyń, Steklno, Gryfino
  • Schroniska młodzieżowe, obiekty kolonijne- na bazie obiektów szkolnych utworzenie schroniska młodzieżowego (sezonowego) Gryfino, Wełtyń
  • ośrodki kolonijne (także na bazie szkół) dla dzieci i młodzieży
  • Zajazdy, hoteliki, pensjonaty- ze względu na ubogą bazę noclegową, potrzebę przedłużenia sezonu turystycznego w mieście i gminie oraz zrównoważony rozwój turystyki należy popierać tę formę noclegów o standardzie europejskim.
  • Odnowienie i remont bazy noclegowej na Ośrodku Rusałka
  • Obiekty agroturystyczne, kwatery prywatne

AGROTURYSTYKA

Agroturystyka to szeroki zakres usług , bogata i atrakcyjna forma wypoczynku w gospodarstwie wiejskim. Gospodarstwa świadczą usługi turystyczne oferując bazę noclegową o wysokim standardzie. Są to pokoje w domu rodziny rolniczej, domki wolnostojące, campingowe, pola namiotowe wyposażone w pełny węzeł sanitarny. Turysta wypoczywa w ciszy i spokoju, ma kontakt z otaczającą go przyrodą. Gospodarstwa przygotowują dla swoich gości szereg atrakcji np. jazdę konną, wędkowanie, prace w gospodarstwie rolnym itd.

Agroturystyka stwarza możliwości poznania i obserwowania życia wiejskiego, jego folkloru, tradycji i obyczajów. Częstym wydarzeniem jest uczestniczenie w organizowanych imprezach wiejskich np. dożynki, noc świętojańska.

Pobyt na wsi to możliwość korzystania z posiłków sporządzonych z produktów własnych gospodarstwa produkowanych metodami proekologicznymi, potraw tradycyjnych, regionalnych często przetwarzanych i wytwarzanych we własnym gospodarstwie.

Ważnym atutem wypoczynku na wsi są ludzie oferujący kwatery turystom. Ich gościnność, serdeczność i czas poświęcony gościom sprawia, iż turystyka wiejska jest odmienną i niepowtarzalną formą spędzania wolnego czasu. Służy też kulturze, rodzi nowe przyjaźnie, usuwa uprzedzenia.

Etapy działania:

  • przygotowanie oferty szkoleniowej z zakresu prowadzenia działalności agroturystycznej
  • przystosowanie gospodarstw do wymogów przyjmowania turystów
  • podniesienie warunków higieniczno – sanitarnych mieszkań i obejść gospodarskich
  • zadbanie o wygląd estetyczny elewacji domów, posesji, ogródków przydomowych
  • upiększenie otoczenia zielenią
  • wydzielenie i urządzenie miejsc do potrzeb zakwaterowania turystów (noclegi, wyżywienie)
  • wyodrębnienie miejsc wypoczynku dla dzieci i dorosłych
  • zinstytucjonalizowanie działań i poczynań - organizowanie się w związki i stowarzyszenia o osobowości prawnej w celu stworzenia korzystniejszych warunków w tym finansowych do realizacji określonych zadań np. wspólnego marketingu, standaryzacji itd.
  • specjalizowanie się gospodarstw w pewnych formach atrakcji dla określonych grup turystów np. ludzi starszych, niepełnosprawnych lub dzieci
  • modernizacja i rozbudowa infrastruktury turystycznej
  • szeroka promocja, utworzenie punktu informacji agroturystycznej

BUDOWNICTWO REKREACYJNE

W obecnych czasach bardzo nasilił się wzrost budownictwa rekreacyjnego tzw. drugich domów, które powstają na działkach rekreacyjnych, siedliskowych – rolniczych o różnych walorach estetycznych.

W celu zminimalizowania negatywnego wpływu na środowisko przyrodnicze w tym zeszpecenia krajobrazu budownictwem letniskowym należy:

  • opracować miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, w których winno uwzględnić się dalsze budownictwo rekreacyjne
  • zapobiec sprzedaży terenów pod budownictwo letniskowe o najwyższych walorach przyrodniczych
  • zracjonalizować przestrzenne układy osadnicze tworzone przez budownictwo letniskowe tak, aby nie zajmowało ono odizolowanych działek bez infrastruktury, a z drugiej strony nie tworzyło zbyt dużych aglomeracji
  • wyposażyć teren pod budowę domów rekreacyjnych w niezbędne media

ROZWÓJ PRODUKTU TURYSTYCZNEGO POD KĄTEM MOŻLIWOŚCI PRZEDŁUŻENIA SEZONU TURYSTYCZNEGO

Warunki przyrodniczo – krajobrazowe zasadniczo predysponują głównie letnie formy wypoczynku. Istnieją jednak możliwości przedłużenia sezonu turystycznego w okresie wiosennym i jesiennym (wędkarstwo, żeglarstwo), w mniejszym stopniu w okresie zimowym (jeździectwo, wędkarstwo, pływanie – kryty basen).

Atutami przemawiającymi za przedłużeniem okresu turystycznego są:

  • rozwój inwestycji o charakterze sportowo – rekreacyjnym: dokończenie budowy Centrum Wodnego „LAGUNA” w Gryfinie, plany zagospodarowania kwartałów nadodrzańskich;
  • aktywne formy turystyki;
  • rozbudowa infrastruktury turystycznej, powstanie bazy noclegowej, żywieniowej o bardzo wysokim standardzie z zapewnieniem urozmaiconej oferty towarzyszącej;
  • „ciepły kanał” i niezamarzająca Odra.

WPROWADZENIE ZINTEGROWANEGO SYSTEMU INFORMACJI I OBSŁUGI RUCHU TURYSTYCZNEGO

Warunkiem rozwoju turystyki oraz sprzedaży lokalnego produktu turystycznego jest stworzenie spójnego systemu informacyjnego. Mając to na uwadze niezbędne jest utworzenie Centrum Informacji Turystycznej w Gryfinie. Głównymi organizatorami Centrum winny być: władze miasta i gminy, Gminne i Regionalne Stowarzyszenie Agroturystyki, podmioty funkcjonujące na rynku turystycznym gminy, szkoły, instytucje pozarządowe. Na siedzibę CIT proponuje się Bramę Bańską.

Do głównych zadań CIT należałoby:

  • prowadzenie informacji turystycznej dla bezpośredniej i pośredniej sprzedaży, aktualnego informatora o cenach rodzaju, formie i jakości usług turystycznych w poszczególnych miejscowościach
  • współpraca z ośrodkami informacji turystycznej w całej Polsce z wykorzystaniem systemu Internetu
  • wysyłanie informatorów do profesjonalnych partnerów np. biur podróży
  • szeroko pojęta promocja

Warunkiem realizacji strategii rozwoju ruchu turystycznego są odpowiednie kadry zarówno w organach administracji gminnych (stanowisko ds. turystyki) jak i w poszczególnych podmiotach obsługi ruchu turystycznego. Niezbędne są także szkolenia, kursy w zakresie obsługi ruchu turystycznego.

PROMOCJA PRODUKTU TURYSTYCZNEGO

  • systematyczne ogłaszanie się i rozpowszechnianie informacji o walorach turystycznych w mediach
  • uaktualnianie przewodników, folderów, map turystycznych
  • wydanie publikacji, monografii o zabytkach ziemi gryfińskiej (współpraca z Towarzystwem Miłośników Historii Ziemi Gryfińskiej), cennych obiektach przyrodniczych (współpraca z Dyrekcją Zespołu Parków Krajobrazowych „Doliny Dolnej Odry”
  • uczestnictwo w targach turystycznych na szczeblu regionalnym, krajowym, zagranicznym
  • utrzymywanie kontaktów z firmami, agendami, związkami w zakresie turystyki
  • organizowanie imprez kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych  o znaczeniu i zasięgu regionalnym, krajowym np. Zimowe Potyczki Krajoznawcze,
  • zachowanie i kultywowanie tradycji obchodzenia świąt i zwyczajów ludowych np. Noc Kupały, odpusty, jarmarki, dożynki, targi
  • wydanie (z symbolem logo) widokówek, znaczków z turystycznymi pozdrowieniami z gminy